21/10/23

CEN ANOS DE FÚTBOL NA COSTA. 2. A CHEGADA DO FÚTBOL Á COMARCA DE BERGANTIÑOS

 O concello de Carballo: o Bergantiños FC e varios clubs máis

O Bergantiños FC na década de 1920

Non erramos se consideramos que o primeiro lugar onde se xogou ao fútbol en serio na comarca bergantiñá foi en Carballo. Xan Fraga, no seu libro sobre o Bergantiños FC, fala da existencia xa na segunda década do século XX de diversos clubs, como o Español, Fortuna, Hércules, Amistad Obrera, Huracán, Galicia... mais non saían aínda na prensa. Clubs que seguirían tendo pouso na década seguinte, e outros novos que ían nacer. De entre os que naceron, o máis importante foi o Bergantiños FC, creado en 1923 tras a fusión de dous daqueles conxuntos, o Fortuna e o Hércules. Da man do seu presidente fundador, Luciano Regueiro Pumpido, converteuse no primeiro gran club da vila, e quizais tamén da Costa, con permiso do Junquera ceense. A primeira crónica dun partido do Bergantiños que atopamos foi a dun encontro celebrado con numeroso público no Campo da Agra (a Agra de Caldas, terreo situado detrás da antiga casa do concello), no que se enfrontou ao Racing Carballés, outro conxunto local que venceu por 4-2. O 29 de xullo enfrontouse ao Junquera FC, de Cee, con vitoria clara carballesa (3-0), e o 17 de agosto devolución de visita, coincidindo coas festas ceenses. A crónica fala de que acompañaron o equipo máis de cen persoas, e terminado o partido (2-0 para os locais) os carballeses tiñan dispostos unhas cervexas e unha cea e baile na súa honra, que non puideron aceptar pois xa tiñan o compromiso de ir a Corcubión, onde foron obsequiados polo club local cun refresco e con baile no Casino e no Liceo, que se ía prolongar ata as dúas da mañá. A finais de mes chegan a Carballo os primeiros equipos da Coruña, o 27 o Visma FC e o 30 o Radium FC, para enfrontarse ao Bergantiños, e despois virán partidos contra veciños como o Racing Escolar, o Galicia ou o Amistad Obrera, estes xa en xaneiro de 1925, algo que debía ser habitual, pois nunha das crónicas dise que xa é a terceira vez que o Bergantiños lle vence ao Galicia.

Pero o importante deste comezo do ano 1925 para o Bergantiños foi que se inscribiu oficialmente a finais de xaneiro no rexistro de entidades deportivas, presentando o regulamento que rexe o club, e a construción dun novo campo de fútbol na zona denominada "Pedras Brancas". A comezos de febreiro xa se falaba de que se estaba rematando de achanzar o terreo e que axiña comezaban as obras de peche. O campo púidose inaugurar para as festas do San Xoán, aínda que a dicir do cronista Bernardino de Lamas (El Correo Gallego, 4.7.1925) un pouco prematuramente: "Un campo recientemente roturado, lleno de tierra negra, que debía estrenarse, no ahora, sino dentro de unos meses. Pero los vecinos de Carballo, impacientes, quisieron estranarlo hoy, aun a trueque de salir negros del campo". O partido inaugural enfrontou ao Bergantiños FC co Corcubión FC, con clara vitoria dos locais (6-0), e no cadro local formaron: Candido, Germán, Eduardo, Penedo, Risco, Durán, Valentín, Yurrita, Monteagudo, Fraga e Miguel [comprobar]. Ese verán ao novo campo viñeron varios equipos da Coruña: Deportivo Oza, Irene, Universal, Tomasinos (por tres veces), Invencible FC, e tamén o Sporting Santiago.

Inauguración do Campo Pedras Brancas, no San Xoán de 1925,
cun partido entre o Bergantiños FC e o Corcubión FC

Velaí a crónica de El Ideal Gallego (21.7.1925_8) do partido fronte ao Deportivo Oza:

En el campo del "Bergantiños" jugaron el propietario y el "Deportivo-Oza", de San Pedro de Visma, arbitrando Polo.

Por el "Oza" alinearon: Carretero, Martín, Benigno, Aquilino, Montes, Gerardo, Sánchez, Castelo, Rilo, Julio y Patiño, y el "Bergantiños": García, Pereira, Godoy, Perdigón, Calviño, Torrente, Tasende, Romero, Astray, Labarta y Caamaño.

Dió el saque el niño Pepito Quiroga, hijo del secretario de los locales.

La primera parte terminó con un tanto a cero, a favor de los locales.

Poco después de comenzar el segundo tiempo, empatan los del "Oza" al rematar Rilo un "corner". Seguidamente Labarta logra el segundo tanto para su equipo, y tres minutos antes de terminar el "match", Rilo marca el tanto de empate de un enorme cabezazo.

El referée muy bien y el público muy correcto.

Nos ruegan los del "Oza" demos las gracias al pueblo de Carballo, por sus atenciones para los jugadores, las cuales piensan pagar muy pronto del mismo modo.

O 21 de xullo fixera acto de presenza no campo carballés o Irene FC, que capitaneaba a primeira xogadora federada en equipo masculino. Irene era a porteira deste equipo formado con ela de estrela, e tamén de reclamo, como sinala a crónica que deste partido fixo El Orzán (23.7.1925_2): "el nombre de Irene llenó el campo de gente, a pesar de la ya referida torrencial lluvia". Nestes partidos había tamén críticas da prensa ao público, como nun dos celebrados fronte ao Tomasinos (El Ideal Gallego, 1.9.1925_2):

Se celebró ayer un "match" de foot-ball entre el "Bergantiños" y los "Tomasinos", de la Coruña.

Dominaron completamente los "Tomasinos", por ser mejor equipo que el de los indígenas. Pero el partido terminó con un empate a tres "goals", resultando deslucido por la intemperancia de algunos exaltados ignorantes, que coaccionaban a los coruñeses y al árbitro, pese a la imparcialidad de éste.

Dionisio, Miré e Ignacio marcaron los "goals" de los "Tomasinos", y Labarta los del "Bergantiños".

Na crónica deste partido que ofrece El Orzán (2.9.1925_2), descubrimos que o partido estivera parado vinte minutos polas protestas dos seareiros locais tras anular o árbitro un gol ao carballés Labarta. Meta, que asina esta crónica, despachábase así coa arbitraxe: "El arbitraje algo parcial a favor de los 'Tomasinos', y que me perdone el amigo Cruz; pero necesita un poco más de práctica y vista". De todos os xeitos, quedaban emprazados para xogaren o desempate, pois estaba en xogo "una valiosa copa de plata". Estes partidos amigables tamén eran boa escusa para facer unha excursión, como lemos na previa do partido que o Invencible FC tiña previsto en Carballo (La Voz de Galicia, 18.9.1925_2):

Con objeto de presenciar la lucha, que pese a lo amistoso del partido será reñidísima, saldrán de La Coruña a las dos de la tarde varios automóviles al precio de tres pesetas asiento.

La caravana partirá del Cantón Grande, lugar en el que se reunirán a la hora mencionada los numerosos excursionistas.

En 1926 seguiu recibindo o Bergantiños equipos de fóra, como unha selección da Universidade de Santiago ou os coruñeses Europa e Iris FC, pero tamén se desprazaba. Aínda que fose tan cerca como á Laracha, nun partido disputado con motivo da inauguración do campo dos locais, do que temos nome e apelidos dos xogadores carballeses grazas á previa ofrecida na Arxentina por El Heraldo Gallego (15.8.1926_3):

Bergantiños F.C.: Manuel García, portero; Manuel Pereira Sanjurjo e José García, defensas; Ramón Rodríguez Esmorís, Manuel Tasende y Castor Monteagudo, medios; Rafael Caamaño, Genaro Varela, Joaquín Caamaño, Jesús Rodríguez y José Fraga, delanteros; suplentes: Germán Luis, Baldomero Varela y Gerardo Rodríguez.

Contra o Laracha FC acordaron disputar unha copa doada polos emigrantes laracheses na Arxentina, que tiña que celebrarse durante tres anos, mais non chegou a completarse o torneo (Deste torneo e do fútbol na Laracha cómpre mirar o blog de Xabier Maceiras Crónicas da Laracha). Tamén se enfrontou este ano a outro equipo bergantiñán, o Victoria FC de Ponteceso e volveu o Sporting Santiago coma no ano anterior. En 1927 principiou cun derbi fronte ao Huracán, que disque viña reforzado, de aí o marcador 2-0 para os do Bergantiños. Para as festas do San Xoán o invitado foi o Nacional FC, da Coruña, e á semana seguinte outro club coruñés, o Ferrolán FC. Visita á Ponte do Porto para enfrontarse ao Porteño e devolución da visita dos porteños un mes despois, para pechar o ano recibindo á Unión Sportiva coruñesa. En 1928 explorou outros campos da redonda, comezando polo de Ordes en abril, e seguindo polo de Malpica en maio. Estas foron as formacións dos carballeses nestes dous encontros, tendo en conta que no primeiro estiveron reforzados polo xogador do Emden FC coruñés, Astray (cfr. El Pueblo Gallego, 4.4.1928_15 e El Ideal Gallego, 11.5.1928_2):

Bergantiños FC: García, Pereira, Astray, Pereira (A.), García, Marconi, Baldomero, Lolecho, Benito, Jesús y Hernández.

Bergantiños FC: Silverio, Cándido, Ramón, Toroto, Buró, Pereira, Sotelo, Tuco, Benito, Chucho y Baldomero.

O Bergantiños FC na Ponte do Porto en 1928

Como vemos, apenas coincidían xogadores, polo que xa se empezaba a falar de equipo titular e equipo reserva para disputar segundo que encontros. Ese ano o equipo que participou no partido das festas foi o Junquera de Cee. Visita o Corcubión polas festas das Mercedes e en febreiro do ano seguinte ao Malpica coincidindo co entroido foron os últimos partidos que atopamos nesta década dun club que presidía neste momento Julio Sánchez de Ruedos. En xaneiro de 1932 sabemos que xogou un partido contra o Ordes, no momento que se elixe nova xunta directiva (El Ideal Gallego, 7.1.1932_4):

Presidente, don Luis Gayoso de Castro; vice, don José Torres Turnes; secretario, don Manuel García Cereijo; vice, don Luis Calvo Sanz; contador, don Domingo González Botas; tesorero, don Maximino Neira Torrado; vocal primero, don Marcial Rodríguez González; ídem segundo, don Julio Gómez Torres.

E o último partido antes da Guerra civil do que temos coñecemento foi o das festas do San Xoán de 1934, onde recibiron no campo de Pedras Brancas ao equipo reserva do Deportivo, aínda que hai documento gráfico dun partido en Corcubión por volta de 1935. E tampouco haberá máis partidos na posguerra. O campo tivo que arranxarse mediada a década dos corenta, e ata a temporada 1947-48 o Bergantiños non compite de forma oficial, inscribíndose na Serie A Rexional, categoría inmediatamente inferior á Terceira División.

O Bergantiños FC en Corcubión, 1935

Pero non só do fútbol do Bergantiños vivía Carballo. Como vimos había moitos equipos no comezo da década dos vinte, e moitos seguiron competindo, e outros foron nacendo, aínda que o peixe grande eclipsaba aos pequenos. A mediados de 1924 xa vimos que o Bergantiños disputou un partido contra o Racing Carballés, que non sabemos se era o mesmo equipo que o "Racing escolar carballés" que se desprazou á Laracha no mes de agosto. No mes de setembro o Bergantiños desprázase a Coristanco para xogar co local "Racing Escolar", que supoñemos que será outro equipo distinto do carballés, aínda que de igual nome. Dous dos clubs clásicos de Carballo eran o Galicia e o Amistad Obrera, que só os atopamos en senllos enfrontamentos do Bergantiños a comezos de 1925.

Pero o clásico de verdade era o Español FC, quizais o máis forte despois do Bergantiños. En xullo de 1925 xogou fronte ao Laracha FC, con devolución de visita á semana seguinte. Pero contra máis partidos lle atopamos foi contra outro club carballés, o Huracán FC. En setembro de 1925 houbo dous partidos entre eles, e outros tres no verán de 1926, un deles entre os seus equipos de infantís (que era como se lles chamaba aos equipos formados por xuvenís). En todos eles venceu o Español, que tamén lle venceu ao Ponteceso nun encontro disputado no verán de 1927. Do Español non temos ningunha aliñación, máis si algún xogador destacado, como o porteiro Julio, ou os xogadores de campo Ezequiel, Zuloate, Selecho, Gregorio, Facal, Fuentes, Bolonio, Perdigón ou Cándido. Do que si temos aliñacións é do Huracán FC, que en abril de 1927 xogaba, reforzado, contra o Bergantiños, e dous anos despois visitaba ao Malpica FC, partidos dos que extraemos as seguintes aliñacións (El Orzán, 6.7.1927_2 e 11.4.1929_2):

Huracán FC: Bolonio; Ramón, Cándido; Agustín, Generoso, Rodríguez; Jovita, Facal, Luciano, Lolecho y Pombo.

Huracán FC: Silveiro; Ramón, Leleche; Cándido, Facal, Longueira; Velo, Maceo, Caamaño, Pancho y Jovita.

Como vemos é moi posible que o trasvase de xogadores entre os equipos fose habitual. En tempos da República aparece un novo club, o Carballo FC (aínda que temos dúbidas de se xa existía en 1928 ou se se referían as crónicas ao Bergantiños). Este club xoga en xuño de 1932 dous partidos, contra o Corcubión FC e co Órdenes FC, e en xullo contra o Marineda Sport da Coruña, conxunto que repetirá visita no mes de setembro, e, no último partido que atopamos deste club carballés, recibe ao CD Barcala a comezos de outubro. En 1931 coñecemos un novo club, cun curioso nome seguramente produto da chegada da IIª República, o Once Leones Rojos, do que só sabemos que disputou o 16 de agosto un partido en Laxe. Do concello de Coristanco só temos a citada referencia do Racing Escolar que se enfrontou ao Bergantiños na inauguración do novo campo de fútbol, coincidindo coas festas. Máis nada.


Concello de Malpica de Bergantiños: Buño FC, Galaico Malpicano e Malpica FC

No concello de Malpica o primeiro equipo que coñecemos é o Buño FC, que o 22 de xullo de 1925 inauguraba o seu novo campo de fútbol nun partido fronte ao Sporting Empalme, de procedencia descoñecida, mais que foi convidado a merendar logo do encontro. En setembro de 1926 foi o Buño FC a Ponteceso, convidado polas festas locais, aínda que nalgúns medios era rebautizado como Deportivo Buño. En xuño de 1927 recibiu no campo de Xaviña a outro equipo pontecesán, o Hispania FC, que gañou facilmente (0-5). E tiña que chegar o derbi, claro. Neste verán de 1927 créase na capital municipal o Galaico Malpicano, que a finais de xullo xoga en Xaviña un partido co Unión local (supoñemos que era o mesmo Buño FC). Os visitantes dominaban 0-2 cando o árbitro sinalou un penalti a favor dos locais, o que provocou que os malpicáns se retirasen do campo en protesta pola actuación de "Hermida que sólo mereció censuras por su arbitraje" (La Voz de Galicia, 5.8.1927). Do equipo oleiro non atopamos máis referencia aos seus integrantes que os destacados dalgún dos encontros: Diana, Poli, Hoces, Prendergas, Millas, Conde, Varela, Añón ou Labrador. Teremos que agardar ao final da IIª República para volver atopar o Buño FC na prensa, e a primeira vez é por un reto que lle lanzan desde Ponteceso e que os oleiros aceptaron. O 15 de xullo de 1934 o reserva do Buño xogou co infantil do Ponteceso no campo de Xaviña e venceu por 3-0. O 16 de setembro desprazouse a Laxe para xogar co equipo local e, a pesar de iren reforzados con xogadores do Ponteceso, perderon por 2-1 (aínda que días despois houbo unha contracrónica no xornal que dicía que empataran 1-1). Non temos máis información de partidos do equipo do Buño nesta época.

Na capital municipal, tras o inicio do Galaico despois o protagonista será o Malpica FC; non sabemos se houbo cambio de nome ou se temos un novo club. O 20 de febreiro de 1928, luns de entroido, recibía á Unión Deportiva de Corme, partido do que extraemos parte da crónica que publicou La Voz de Galicia (26.2.1928_4):

El lunes, como inauguración del hermoso campo de Cancela de Areas inmediato a este pueblo, tuvo lugar un match amistoso con el Unión Deportiva, de Corme.

A la hora anunciada, e invadidos los alrededores del campo por una enorme muchedumbre de la villa y de Corme, Puenteceso, Buño, Carballo y Puente del Puerto, que sin exageración ascendía a más de mil almas, hicieron su presentación los equipos contendientes, alineando en esta forma: El forastero: Meta, Varela (Manuel). Defensas, Facal y Lista (Francisco). Medios, Lista (Jesús), Cousillas y Lema. Delanteros, Centeno, Bello, Leluco, Lista (Alfonso) y Mosqueira (Pepe). Y el local: Meta, Chouciño. Defensas, Rojo y Rogelio. Medios, Villar (L.), Cacharrón (T.) y González (R.). Delanteros, Juanito, Sayáns, Reyes, Pombo (J.) y Cacharrón (M.) sustituyendo a Pombo (P.), que se halla enfermo. Actuó de Referée Lema (D. Pedro).

Tocó salir al forastero, el que, por galantería cedió el saque a la simpática joven y aplicada alumna de la Normal de La Coruña señorita Fernanda Rivas.

Comenzado el partido se pudo ver que el dominio fue durante el primer tiempo del malpicano.

En el segundo tiempo, el dominio de los malpicanos fue todavía mayor, trayendo como consecuencia la vitoria sobre el forastero por 2 goals a 0.

Durante el descanso, las simpáticas señoritas Catalina Cachón y Maruja Vidal, disfrazadas de enfermeras de la Cruz Roja, hicieron una colecta entre la concurrencia, para allegar fondos con destino al fomento del moderno deporte en Malpica, cuyo acto fue muy celebrado.

Para a semana seguinte xa se anunciaba novo partido fronte ao Porteño, e para mediados de marzo o rival viña de Ponteceso. No mes de abril volveu o Porteño cunha nutrida representación de seareiros, que converteron o acontecemento nunha festa, acompañados da banda de música de Corme. O 6 de maio a directiva do equipo malpicán organiza un partido fronte ao Bergantiños para recadar fondos para as familias dos náufragos dunha tarrafa afundida en Cedeira. O cadro local aliñou así: Chouciño; Rojo, Abella; Uruguayo, Reyes (L.), Reyes (R.); Delgado, Villar (L.), Pombo, Villar (J.), Pet. O 7 de xuño, coincidindo coas festas do Corpus, volveu xogar o Bergantiños (ou era o Carballo FC?) en Malpica, ante un cadro local reforzado con varios xogadores do Furia coruñés, que marcharon "muy agradecidos de los agasajos y muestras de simpatía". Neste verán de 1928 aínda tivo tempo o equipo malpicán de devolver a visita a Corme e ir á Ponte do Porto enfrontarse co equipo Flecha Negra.

O ano 1929 iniciábao coa visita do Bergantiños polo entroido e no mes de abril era outro equipo carballés, o Huracán FC, o que ía a Malpica. E para as festas do Corpus outro partido, nesta ocasión fronte ao equipo xuvenil Coruña, que se estreaba vencendo claramente (1-6). O 12 de xaneiro de 1930 disputou o Malpica FC o último partido que lle atopamos, fronte ao Asuero FC da Coruña, que acabou co estraño resultado -para aquel momento- de 0-0.


Concello de Ponteceso: varios equipos na capital e a Unión Deportiva de Corme

A primeira noticia que temos dun partido no concello pontecesán foi un derbi, coincidindo coas festas de Corme. A escueta crónica vén dentro dos actos das festas e fala dun encontro xogado o 1 de setembro "entre el <<Corme F.C.>> y el <<Puenteceso F.C.>>, resultando vencedor el primero por tres goales a uno, éste de penalty" (El Orzán, 5.9.1924_1). O 14 de setembro, coincidindo coas festas de Ponteceso, anunciábase un novo encontro, aínda que agora ao equipo cormelán o denominen "Unión Vecinal" -que era o nome dunha puxante asociación de veciños desta vila que conseguiu moitos avances- (La Voz de Galicia, 12.9.1924_5). Teremos que agardar xusto dous anos para ter noticias doutro partido neste concello. O 12 de setembro de 1926 dispútase en Ponteceso un partido entre o equipo local Victoria FC e o FC Buño (isto segundo El Ideal Gallego, porque La Voz de Galicia pon que se enfrontaron o Puenteceso FC co Deportivo de Buño); a vitoria foi claramente forasteira (0-4), aínda que destacaron nos locais Selo, Formoso e Castañón. O Victoria pontecesán visitou á semana seguinte ao Bergantiños, con clara superioridade carballesa (8-0), a pesar da boa actuación do porteiro Calviño, ademais de Zapata e Amador nos pontecesáns.

A finais deste ano de 1926 volveron os derbis municipais, mais con polémica. Segundo lemos na prensa coruñesa (El Ideal Gallego, 24.12.1926_3): "Recogido por el equipo de fútbol titular de este puerto [Corme FC], el reto lanzado por el de Puenteceso, se concertó entre ambos un partido que debía celebrarse el domingo 19 del actual. Con tal motivo se reunieron en el campo de las 'forcadas' muy cerca de mil personas. Pero el 'Puenteceso' sin causa que lo justificase no se presentó en el campo, teniéndose que suspender el partido". Ao final, debeu de haber acordo e disputouse un dobre enfrontamento no mes de xaneiro (El Ideal Gallego, 18.1.1927_7):

El domingo último [16 de xaneiro] y el día de Reyes, se celebraron dos interesantes partidos entre los equipos "Puenteceso" y "Corme F.C.".

Tuvo lugar el primero de los encuentros citados en el campo del "Corme", resultado este último vencedor por dos goals a uno.

El segundo partido se celebró en el campo de deportes del "Puenteceso", resultado también vencedor el "Corme" por un tanto a cero.

Ambos encuentros fueron presenciados por numerosas personas.

No mes de xuño atopamos outro equipo en Ponteceso, o Hispania FC, que foi xogar ao campo de Xaviña de Buño e impúxose por 0-5, con esta aliñación: Juancito, Anido, Barallobre; Bello, Eduardo, Vázquez; Beracoechea, Tonín, Lelo, José e Cancela (El Ideal Gallego, 12.6.1927_8). Un equipo de Ponteceso, do que non sabemos o seu nome, foi xogar en marzo de 1928 a Malpica (perdeu 1-0). Un mes antes, visitara a vila malpicá a Unión Deportiva de Corme, de cuxo partido vimos xa a crónica ao falar do fútbol en Malpica. Pero a noticia estaba en que o Gobernador Civil da Coruña aprobara os estatutos da Unión Deportiva de Corme para constituírse oficialmente como asociación deportiva. Era o segundo club da comarca que o facía despois do Bergantiños FC. A finais de xullo deste ano recibían ao Malpica nun partido coincidindo coas festas (2-2), no que foi o último encontro do que temos noticias deste equipo.

A Unión Deportiva de Corme, nos finais da década de 1920

Xa no tempo da IIª República, atopamos novamente o Hispania indo xogar a Laxe contra a Unión Deportiva local, e vencendo por 1-2, tendo a Alvarellos, Romero e Rodríguez como os mellores dos forasteiros. Teremos que agardar a 1934 para ver máis partidos dos equipos pontecesáns, e foi no mes de marzo cando o Ponteceso FC xogue no campo do Carballo FC, gañando por un contundente 0-8. Formaron nos vencedores: Cholas, Moncho, Pedrucho, Borrallo, Allo, Roque, Gonzalo, Neno, Buela, Negrín e Pinilla. O 10 de xuño temos un partido dun equipo pontecesán que aparece co nome de El Pueblo Gallego nunha crónica deste xornal vigués, do que extraemos estes parágrafos:

El día 10 contendieron en el campo de Laiño el Once Diablos, de Neaño, y El Pueblo Gallego, de Puenteceso.

Arbitró Alfonso Carolina y actuaron de jueces de linea Tanacio y José Antonio Bello.

Los equipos alinearon de la siguiente forma:

Once Diablos: Reino; Cebolo (P.), Laiño, Roxido, Fontes (J.), Tilleiro, Churra, Lucas, Lourenzo, Simón y Richo.

El Pueblo Gallego: Bordanca, Trigo, Crispín, Increto, Barcieira, Benigno, Ferreiro, Ciriano, Mayolo, Rucho y Berro.

Ejecutó el kick-off la señorita Manolita Figueiras.

Venceron os forasteiros por 1-3, con gol local de Cebolo de penalti, e polos visitantes marcaron Mayolo, Barcieira e Ciriano. A partir deste momento imos ver que nas distintas parroquias do concello aparecen os primeiros clubs de fútbol. Así o primeiro do que temos constancia é o Allones FC, cando o 22 de xullo disputa un partido en Anllóns contra o Ponteceso FC, no que estaba en xogo unha copa doada polo alcalde señor Furriel. Venceron os visitantes por 1-4. O 12 de agosto, no campo de Xaviña de Buño, xogaron o Ponteceso FC e o Corme FC, con vitoria dos primeiros por 3-1, con dous goles de Mato e un de Varela, mentres que Mosqueira marcou o dos cormeláns. O equipo do Ponteceso aliñou neste encontro a Alvarellos, Anido, Romero, Martínez, Vidal, Beracochea, Longa, Mato, Ernesto, Pibe e Varela. Días despois, o cadro pontecesán foi xogar a Laxe un partido benéfico, do que falaremos no apartado do fútbol en Laxe. O 24 de febreiro de 1935 temos nas páxinas de El Pueblo Gallego a previa dun enfrontamento entre dous novos clubs no concello, o Lestemoño e o Tella, con inauguración de campo dos primeiros, e na que ademais nos fala de previos enfrontamentos contra outros:

El próximo domingo se inaugurará en Lestemoño un campo de fútbol con un interesante partido de fútbol entre el equipo local y el Tella.

Los locales van a tener que jugar mucho para vencer a sus rivales, vencedores en anteriores partidos del Allones y del Cesullas.

El Lestemoño alineará de la siguiente forma: Marcelino; Lucas, Dourado; Román, Cholón, Torrado; Pedro, Seara, Lodio, Fieliño y Mariñán.

El Tella: Petís; Regueira, Luis; Costa, Pailetes, Soneira; Fermín, Eustaquio, Valenciano, Blas y Pérez.

Como hasta el campo hay carretera, puede llegarse a él con facilidad y comodidad.

A última información dun partido de fútbol no concello de Ponteceso antes da guerra virá dun dobre enfrontamento en xullo de 1935 co Neaño FC, con vitoria destes nos dous encontros, como veremos no apartado ao fútbol en Cabana, por 1-3 e 2-3, respectivamente.


Concello de Cabana de Bergantiños: o Once Diablos e o Neaño FC

Aínda que como veremos cando se funde o Laxe FC en 1928 diga que ten concertados partidos con varios equipos entre eles o Neaño, non atopamos na prensa partidos neste concello ata 1934. O primeiro deles é do club Once Diablos, de Neaño, que xogou no seu campo de Laíño ante El Pueblo Gallego de Ponteceso o 10 de xuño, tal e como vimos na crónica que publicamos máis arriba. En 1935 fálase dun partido do Tella contra o equipo de Cesullas, que ben podía ser o Neaño FC. Como acabamos de ver no apartado do concello de Ponteceso no verán deste ano houbo dobre enfrontamento entre este club cabanés contra o Ponteceso FC, disputados os dous en terras de Pondal. O primeiro tivo lugar o 7 de xullo, con vitoria do Neaño FC por 1-3, do que publicamos a crónica de El Pueblo Gallego, na que, ademais de poñer Meaño no canto de Neaño, non ten piedade con algún xogador local:

En la villa de Puenteceso se disputó un interesantísimo encuentro de fútbol entre los equipos del Puenteceso F.C. y el Meaño F.C.

El match resultó entretenido, terminando con la victoria de Meaño por tres tantos a uno, aun cuando el resultado más justo hubiera sido un empate, ya que la deficiente actuación de Valerio perjudicó mucho a los locales.

Los equipos alinearon de la siguiente forma:

Meaño F. C.: Simón, Ciriaco, Carolino, Xaviñán, Castrecho, Kanto, Sopenro, Roxido, Presiña, Mayolo y Chavino.

Puenteceso F. C.: Valerio, Faldra, Papeleiro, Xulica, Kito, Picheta, Manso, Titintero, Pingüs, Cabeza y La Tierra.

Por los forasteros se destacaron los defensas y Presiña. En los locales fracasaron Valerio y Kito, brillando mucho Pingús.

El arbitraje del señor Romero Lema, muy bien.

Después del encuentro se celebró un baile en honor de los forasteros, resultando animadísimo.

Á semana seguinte xogaron o desquite, pero a vitoria volveulles sorrir aos cabaneses, neste caso por 2-3, grazas aos goles de Presiña (2) e Kauto, mentres que polos locais marcaron Kito e Pingús. Iso si, volveuse repetir o baile posterior ao partido. El Pueblo Gallego (19.7.1935) ofreceu ampla crónica, agora co nome do club cabanés ben escrito, da que extraemos estes parágrafos:

En la villa de Puenteceso se ha jugado un partido de fútbol entre los rivales Neaño F.C. y Puenteceso F.C., arbitrado por el señor Palucho y auxiliado por Furriel y Cacamoniñas.

Las alineaciones fueron así:

Neaño: Simón, Ciriano, Bocho, Roxido, Sopeiro, Mayolo, Charrino, Kauto, Presiña, Castrecho y Benigno.

Puenteceso: Valerio, Papeleiro, Faldra, Xulica, Kito, Picheta, Manso, Titiritero, Pingús, Cabeza y La Tierra.

(...) Por los forasteros se distinguieron, Presiña y Kauto; por los locales, Pingús y Manso.

El árbitro, señor Palucho, muy bien.

En honor a los forasteros se celebró en el amplio salón “La Morenita” un baile que estuvo concurridísimo.


Concello de Laxe: o Laxe FC e a traxedia nun campo de fútbol

A mediados do verán de 1928 anúnciase a fundación "del club Lage F.C. de football, cuya cancha está situada en el Lage. Ha concertado varios encuentros con otros clubs, entre los que se encuentran los de Puente Ceso, Neaño y Corme" (Correo de Galicia, Buenos Aires, 9.9.1928). Pero na prensa os primeiros partidos que atopamos neste concello corresponden á Unión Deportiva Lagesa. O 12 de xullo de 1931 recibe no campo do Lago ao Hispania pontecesán, con vitoria forasteira (1-2), onde a crónica só trae os máis destacados de cada bando. No caso laxense estes foron Tapico, Romero, Vidal e Carracedo. O 16 de agosto, coincidindo coas festas locais, a Unión Deportiva Lagesa recibiu ao Once Leones Rojos de Carballo, que acabou con vitoria local. Vexamos a crónica de El Ideal Gallego (22.8.1931):

El domingo pasado se jugó un partido de fútbol en el campo del Lago, entre los equipos Once Leones Rojos de Carballo y Unión Deportiva Lagesa de esta villa.

Vencieron los locales por 2 a 0. Marcaron en el primer tiempo Vidal y en el segundo Roberto. Dominaron constantemente los locales.

Todos jugaron bien.

El equipo vencedor alineó así: Alvarrellos, Romero, Romero, Bilba, X., Carracedo, Barreiro, Leis, Roberto, Vidal y Cadavid.

O Laxe FC, nos tempos da IIª República

No mesmo xornal coruñés fálase dun próximo partido o 15 de abril de 1934 do Júpiter coruñés en Laxe contra o Sport Club desta localidade. É a única referencia que temos deste club laxense, porque este mesmo ano si que imos ver partidos do Laxe FC. O primeiro do que temos noticia, aínda que polo que vemos na crónica tivo que haber outros antes, foi un partido contra o Ponteceso FC en homenaxe a un membro do equipo laxense falecido recentemente xogando ao fútbol. Tratábase de Cadavid, que puidemos ver xa como integrante da Unión Deportiva Lagesa. Nesta época non era raro ver na prensa de todo o Estado, artigos criticando o fútbol polo perigoso que era para a saúde, comentando casos similares a este. Esta é a crónica deste encontro emotivo que mostra a solidariedade entre as vilas da Costa (La Voz de Galicia, 26.8.1934_8):

Con motivo del homenaje al jugador local José Cadavid, fallecido recientemente en Lage, a consecuencia de un ataque cardíaco que le atacó durante un partido de fútbol, se desplazó a dicha villa el equipo del "Puenteceso F. C." para jugar un partido con el representativo de aquella localidad, con el fin de recaudar fondos para la madre del citado jugador.

Después de haber depositado una corona de flores en la tumba del que fue un entusiasta defensor del "Lage F. C.", homenaje simpático por parte del equipo visitante y más simpático todavía por tratarse de una corona confeccionada por las manos primorosas de las distinguidas señoritas de Puenteceso, que demostraron, una vez más con su adhesión, los elevados sentimientos de que están adornadas.

Ante un público numeroso que circuncidaba el campo de juego se alinearon los equipos en la forma siguiente:

Lage.- Vidal; Martí y Romero; Rodríguez, Carreira y Leis; Romero II, Cereijo, Romero III, García y Vidal II.

Puenteceso.- Alvarellos; Anido y Romero; Martínez, Lelo y Caamaño; Ordóñez, Lilles, Ernesto, Varela y Alfonso.

Después de reñida lucha, terminó el partido con la victoria del Puenteceso, que marcó dos tantos, uno en cada tiempo, obra de Ernesto y Alfonso, de bonitas jugadas que el público aplaudió, sin que los contrarios pudiesen marcar, a pesar de sus esfuerzos; pero encontró un trío defensivo que en ningún momento dejó profundizar sus combinaciones.

El árbitro señor Leis lo hizo con toda imparcialidad, valiéndole una gran ovación cuando pitó el final.

O 16 de setembro recibe ante “enorme concurrencia” ao Buño FC con esta aliñación: Arturo, Vidal, Romero, Martí, Carracedo, Pose, Correa, Emnes, Lilito e Chico. No titular de El Ideal Gallego traía como resultado 2-1, aínda que na crónica só sinala un gol para cada equipo; pero iso provocou que días despois apareza publicada unha carta do Buño FC na que manifesta que “El Buño F.C. empató con el Lage en el campo d’as Cairoas, por 1-1”, e que se os de Laxe queren o desquite non teñen máis que comunicalo nese periódico. Non sabemos se a houbo ou non, pois non atopamos outro partido do Laxe ata o 5 de maio de 1935, cando se desprazou ata A Ponte do Porto para perder por 1-0. No mes de xuño El Ideal Gallego fala da recente creación en Laxe dun nome club cun curioso nome: Arrecifes de la Costa Brava, pero non atopamos ningún partido deles. Do Laxe FC a última información que temos é outro feito lutuoso, pois dise que non se puido celebrar un partido seu en Santa Comba a consecuencia do falecemento dun xogador laxense no mes de setembro de 1935.



Ningún comentario:

Publicar un comentario

CEN ANOS DE FÚTBOL NA COSTA. 5. A CHEGADA DO FÚTBOL ÁS COMARCAS DE MUROS E DE NOIA

  O concello de Carnota: Deportivo Pindo e Carnota Apenas contamos con información de partidos de fútbol neste concello, a pesar de atopars...