Hoxe traemos aquí dúas publicacións que acaban de chegar ás nosas mans nestes días e que queremos compartir con vós. Por unha parte acudimos á revista O Dez, que trae da man de Xabier Maceiras un artigo sobre a famosa eliminatoria da Copa do Rei entre o Bergantiños e o Rayo Vallecano, da que se cumpriu esta semana o 30º aniversario. E por outra parte, achegámonos á Estrada para falar do fútbol neste concello a través do seu campo de fútbol, o mítico Campo da Baiuca, e da implicación do pobo estradense na construción do campo, algo que compartiron tamén con moitos equipos da Costa.
A Copa do Rei en Carballo: Bergantiños-Rayo Vallecano
A revista coruñesa O Dez -posiblemente a mellor revista de fútbol en Galicia na actualidade- aborda no seu nº4 un partido que fixo historia na vila de Carballo, como foi a eliminatoria da Copa do Rei entre o Bergantiños FC e o Rayo Vallecano madrileño. Xa falamos brevemente deste enfrontamento no noso libro dos 50 anos da historia do fútbol da Costa (1964-2014) (vide. pp.188-189), pero agora Xabier Maceiras profundiza un pouco máis nas páxinas 32-34 desta revista baixo o título "Trinta aniversario da 'noite dos transistores'". Este grande investigador arteixán desenvolve o acontemento dos dous partidos e mesmo entrevista ao protagonista da confrontación, o capitán bergantiñán Lucho. O 5 de novembro de 1987 disputouse o partido de volta no vello campo Municipal carballés, o mítico campo do Chorís, ante máis de 3000 espectadores, entre un cadro local que acaba de ascender á 2ª División B e o mítico equipo madrileño que militaba daquela na 2ª División. A resolución da eliminatoria resúmese na frase do adestrador visitante: "Se nos ha aparecido la Virgen", pero este partido quedou para sempre na memoria colectiva do fútbol carballés e costeiro.
A Baiuca. A implicación dun pobo, por Ricardo Terceiro
O campo da Baiuca, na Estrada, é un deses campos que forman parte da historia do fútbol galego e a través del Ricardo Terceiro cóntanos tamén a historia do fútbol neste concello da Estrada. Nun libro financiado polo propio autor, ex-directivo do CD Estradense, podemos ir comprobando o duro que é soster un club de fútbol modesto, que contaba no seu tempo cunhas instalacións modélicas, que foron froito da implicación dos seareiros estradenses.
Principia a obra cun prólogo de Juan J. García Cota, actual xefe médico do R.C. Celta e da Selección Española, e ex-xogador e ex-presidente do C.D. Estradense. Despois o libro divídese en 11 capítulos, que comeza coa prehistoria do fútbol na Estrada, coa chegada deste deporte nos anos vinte do século pasado, cos primeiros equipos que se formaron. Pasa despois ao período da posguerra para tratar dos diferentes campos que os rapaces estradenses ían acondicionando para xogar os partidos. Ata que chega a idea, compartida desde o Concello, de construír un auténtico campo de fútbol e competir de forma oficial.
En 1959 van dar inicio as obras do que será o Campo de Deportes Municipal, e escóllese a zona da Baiuca para o acondicionamento dos terreos. As obras foron realizadas polo propio consistorio, que conseguiu moitas axudas de institucións públicas, pero que na época eran insuficientes para o proxecto que se pretendía levar a cabo. Con todo, ese mesmo ano xa estaría disposto e listo para a competición o terreo de xogo, que era o obxectivo inicial para poder competir.
Así, logo, ese mesmo ano 1959 fúndase o Club Deportivo Estradense, que vai competir oficialmente na Liga das Rías Baixas. Xogou o equipo no campo da Baiuca, mentres as obras continuaban nel coa construción das bancadas e vestiarios axeitados. E aquí a directiva estradense buscou a implicación das empresas e dos propios seareiros. Significativo foi o que deron en chamar "Operación Bloque", campaña popular na que os afeccionados pagaban os bloques cos que se ía pechar o campo, e así era frecuente nos bares ver frases como esta: "cóbrame tres viños e catro bloques", ou mesmo nas partidas de cartas en vez de xogar as consumicións xogar tantos bloques para o campo de fútbol. A implicación do pobo estradense foi tal que en setembro de 1960 as obras xa estaban acabadas. Puideron logo, pedir os do Estradense o seu ingreso na Serie A Rexional, competición máis ou menos pechada na que era obrigatorio ter unhas boas instalacións (polo menos campo pechado, vestiarios individualizados e duchas de auga quente).
O Campo de Deportes Municipal da Baiuca era xa unha realidade, cunha señorial bancada, e cunha pista de atletismo, que todo hai que dicilo con algún grave defecto (o foxo da auga dos 3000 m. obstáculos foi construído ao revés), pero no comezo da década de 1960 era un dos mellores campos de Galicia. O CD Estradense competíu na Serie A Rexional ata que se regularizaron as competicións a mediados da década de 1970 e pasou á Rexional Preferente. Os anos oitenta trouxeron os peores anos deportivos do club, co descenso á 1ª Rexional e incluso á 2ª Rexional, pero no final da década xa se volveu á Preferente. e despois xa alcanza a 3ª División. Tras sete campañas nesta categoría, volve descender á Preferente na 1997-98, e descender á 1ª Rexional na 2004-05, pero axiña volve á categoría biprovincial. Na 2010-11 volve competir na 3ª División, pero só aguantará dúas temporadas nesta categoría, e baixará de novo para a Preferente, na que se atopa actualmente.
No 2010 deténtase problemas estruturais que fan dunha importante reforma no campo, á que se lle buscan diferentes solucións (a máis insólita, a construción dunha nova tribuna pegada ao campo e a pista de atletismo por detrás dela), ata que se decide en 2012 que o mellor é facer un novo campo. O 18 de maio de 2014 xogouse o último partido oficial no Campo da Baiuca, para pasar a temporada seguinte ao Novo Campo Municipal da Estrada. O vello e glorioso campo foi derrubado en 2016 rematando con el máis de medio século de historia do fútbol estradense e galego.
