UNHA COMPETICIÓN NON OFICIAL ENTRE 1968 E 1971
A
Liga da Costa empezou en 1964 e a Liga do Sar en 1967, pero en
ningunha das dúas figuraban equipos das comarcas de Muros e Noia, a
pesar de que nesta zona o gusto polo fútbol vén xa de moi antigo.
No noso libro dos 50 anos da Historia do Fútbol da Costa
(1964-2014) xa constatamos a
celebración dun partido de fútbol o 12 de xuño de 1921 entre o
Muros F.C. e o Atalaya del Son, cuxa crónica publicada por Galindo
Morales no xornal corcubionés Nerio
é a primeira da que temos noticia
no noso territorio futboleiro.
É
por iso que non era
de estrañar que os mozos deste territorio norte do Barbanza non se
involucrasen para disputar unha competición oficial. E así foi que
no verán de 1968 uns rapaces de Muros deseñaron o que habería ser
un torneo, que malia que non era oficial por non estar homologado
pola Federación Galega de Fútbol, si contaba con todas as
características dunha competición seria. Foi a chamada "Copa
Ría de Muros", e disputáronse
catro edicións, entre
1968 e 1971. Quen mellor
estudou este torneo foi Manuel Torres no seu libro De
Esteiro Fútbol Club a S.C.R.D. Esteirana,
editado en 2006 polo propio club esteirán. Nel podemos ler os
estatutos que rexían a competición, que non se diferenciaban moito
doutras, pero tiñan o particular de que estaba destinada tan só a
xogadores menores de 23 anos. As condicións que se lle impuña a
cada equipo participante era pagar unha inscrición de 250 pesetas e
mais un aval doutras 500, dispoñer dun terreo de xogo, unha
equipación numerada e dous balóns "de reglamento". |
| O Esteiro FC campión da Iª Edición 1968 [Foto: Torres, 2006] |
Na
I Edición, que se disputou
nos
meses
de agosto e setembro
de 1968,
participaron 8 equipos: Atalaya de Campo de Cortes, Atlético
Portugalete de Serres, Esteiro Fútbol Club, Club Lira, Rápido de
la Virgen
de Muros,
Rayo de Muros, Sporting Muros e Volantes de Baño. A competición
disputábase polo sistema de copa, a dobre volta, salvo a final, que
era a partido único. E a esta chegaron o At. Portugalete e o Esteiro
F.C., ambos os dous invictos,
pero os primeiros tiñan a
vantaxe de xogala no seu terreo de xogo, no campo da Rocha, en
Serres. Congregáronse,
segundo as crónicas, unhas tres mil persoas o 29 de setembro para
presenciar esta final gañada polo Esteiro F.C. grazas a un único
gol marcado de David, -que fora o máximo goleador da competición
con 8 goles-, non exento de polémica, pois mesmo disque
tivo que intervir o alcalde
de Muros para refrendar a decisión do árbitro de dar validez ao
gol, pois os de Serres reclamaban que houbera unha man previa.
 |
| Noticia de El Correo Gallego |
A
II Edición contou tamén con oito participantes, mais só tres
repetían con respecto ao ano anterior. Os clubs participantes eran o
Club Deportivo Águila de Noia, Club de Fútbol Carnota, Club Lira,
Esteiro Fútbol Club, Monte Louro Fútbol Club, Rápido de
la Virgen,
Relámpago de Caldebarcos e Unión Cultural Deportiva Muros. Seguiuse
xogando polo sistema de copa, con dobre volta, a excepción da final,
que se xogaría no novo campo de San Juan, en Serres. Desta
edición temos máis información, pois El Correo Gallego
contaba con correspodente na
vila muradá, José Manuel Sande, que deu conta do desenvolvemento da
competición. Así, na rolda de cuartos, o Carnota desfíxose do
Rápido de la Virgen (4-0/1-1), a UCD Muros non puido co Monte Louro
(1-2/1-3), o Relámpago de Caldebarcos eliminou ao Águilas de Noia
(3-0/0-2), e na eliminatoria estrela, o Lira perdera en Portocubelo
co Esteiro (5-6), pero en Artón impúxose por 1-4 na prórroga, logo
de chegar ao remate do partido vencendo 1-2. Nas semifinais, o
Relámpago e o Monte Louro remataron os dous partidos igual (2-2),
pero na prórroga xogada no campo do Lago, os de Louro marcaron tres
goles e puxeron o 5-2 final; na outra eliminatoria, tamén empate a
2-2 na ida entre Carnota e Lira, e vitoria liracha en Portocubelo por
un axustado 3-2. Á final,
que se xogaba
o 21 de setembro, chegaban,
pois, o
C. Lira e o Monte Louro F.C.. Nos
días previos o xornal compostelán insertara algunha entrevista,
como a Ricardo A. Torres, presidente da organización, que afirmaba
que os principais problemas eran a falta de árbitros, e non lle vía
sentido á polémica que suscitaran as fichaxes que facían algúns
equipos de xente de fóra da Ría (en clara referencia ao Lira, que
contaba con xogadores federados de Fisterra e Sardiñeiro). Nunha
entrevista ao míster dos loureáns, Eleuterio Formoso, opinaba que o
torneo estaba moi ben porque fomentaba
o fútbol na zona, mais tamén creaba
rancores. En canto ao partido da final, non houbo moita historia pois
o xa denominado "club
dos millonarios", o
Lira, gañaba con claridade por 3-0 ao
Monte Louro.
 |
| El Correo Gallego |
A
III Edición disputouse en 1970 e, con respecto ás anteriores variou
en que se vai disputar polo
formato de liga. Ademais modificouse o regulamento, podendo incluír
dous xogadores maiores de 23 anos, e permitíanse facer dous trocos
durante o partido. Volven ser oito os clubs participantes: Campo de
Noia, Club de Fútbol Lira, Club de Fútbol Tambre da
Serra de Outes, Esteiro
Fútbol Club, Industrial de
Noia, Monte Louro Fútbol Club, Outes Club de Fútbol e Unión
Cultural Deportiva Muros. Causara
baixa o equipo do Carnota, pois ese ano entrou a competir
oficialmente na Liga da Costa, sendo o primeiro club da zona en
facelo.
 |
| O Lira campión da IIIª Edición, con Manín coa copiña na man [Foto cedida por Manín] |
A experiencia do novo
formato foi desastrosa, e os problemas sucedíanse cada semana e o
comité de competición estaba sempre en entredito. As
crónicas son agora moitas menos que na temporada anterior en El
Correo Gallego, que informaba
agora desde Noia. As seis primeiras xornadas foron transcorrendo
dentro dos cauces normais, mais a aliñación indebida coa que foi
castiagado o Esteiro no seu partido co Muros, que gañara 1-4, e a
sanción de dous puntos na clasificación, fixo que xa non se
presentase a xogar na xornada 7ª e abandonase a competición; por
outra parte, e segundo as crónicas o Monte Louro, que xa se retirara
na xornada 3ª aos 15 minutos cando perdía 3-0 sen que fose
sancionado, acababa moitos dos seus partidos con invasión de campo e
intentos de agresión aos árbitros, polo que acabaría sendo
expulsado da competición. Xa que logo, a segunda volta, foi
esperpéntica, e mesmo nos xornais apenas se publicaban os resultados
(tan só as crónicas dos dous equipos de Noia). Con todo, non hai
que desmerecer ao claro
campión da competición, que
foi o Club
Lira, que só perdeu dous partidos, curiosamente o primeiro e o
último -este cando xa era campión-, e nel sobresaíu un xuvenil
fisterrán chamado José López Marcote, pero que todo o mundo
coñecía xa por
Manín. Fora o máximo goleador da liga, con 19 goles.
 |
| Juan Gestal informaba para El Ideal Gallego na IV Edición (1971) |
A
IV Edición, en 1971, volveu
ao formato da copa e contou con só seis participantes, pois os
equipos de Noia deixaron a competición: o
Campo transmutaríase na S.D.
Noia e pasou a xogar a Liga da Costa, mentres
que o Industrial competiu na Liga do Sar.
Os seis clubs participantes eran o Atlético Portugalete, Club de
Fútbol Lira, Club de Fútbol Tal, Esteiro
Fútbol Club, Outes Club de Fútbol e Tines D. F. C. Como podemos
apreciar volvían competir os de Serres, e creábanse dous novos
clubs, un no Concello de Muros (CF Tal) e outro do de Outes (Tines
DFC). A final xogaríase un ano máis no campo municipal
de San Juan, e a data foi o
30 de setembro de 1971. Alí chegaron o C.F. Lira, o favorito coas
fichaxes fisterrás, e o Esteiro F.C., que para contrarrestar o
potencial liracho fora buscar ao seu veciño Benigno, que
recentemente fichara polo Deportivo, baixo o pretexto de que morrera
súa avoa, e para disimular ante o club coruñés déranlle á prensa
o nome de Rodri, segundo conta Torres no seu libro. Falan as crónicas
de cinco mil persoas, que viron como Manín adiantaba ao Lira,
empataba de penalti Paco,
e Manín, con dous goles máis, poñía terra por medio; conseguiu
igualar o marcador o equipo esteirán con goles de Torres e Rodri (é
dicir, Benigno) e levar o partido á prórroga, na que un gol de
Fidel deulle o título ao Esteiro.
Pechábase
así a historia deste competición, que só contou con catro
edicións, pero por ela pasaron ata 19 clubs de
catro concellos da Ría de Muros e Noia: Carnota, Muros, Noia e
Outes. O Esteiro Fútbol Club e o Club de Fútbol Lira, con cadanseus
dous títulos, foron os triunfadores da competición, sendo ademais
eles dous os únicos que participaron en todas as edicións. Os clubs
desta zona irán, pouco a pouco, seguindo os pasos do Carnota e do
Noia e incorporándose á Liga da Costa: na 1971-72 farao a Esteirana, na 1972-73 o Outes...
